Nowe przepisy w prawie budowlanym dotyczące energetyki

Nowe zapisy dotyczące charakterystyki energetycznej budynku wprowadza nowelizacja ustaw o charakterystyce energetycznej budynków i Prawa budowlanego (Dz.U. z 2022 r. poz. 2206).

Do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie budynku będzie trzeba dołączyć kopię świadectwa charakterystyki energetycznej w postaci papierowej albo wydruk świadectwa charakterystyki energetycznej przekazanego w postaci elektronicznej. Ten przepis nie obejmuje m.in. budynków zabytkowych czy o powierzchni mniejszej niż 50 m² lub kościołów. Nie dotyczy też tzw. domów na zgłoszenie, czyli wolnostojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m² wybudowanych na własne potrzeby. Warto jednak zauważyć, że charakterystyka energetyczna budynku jest od kilku lat elementem projektu technicznego budynku, a więc dokumentu i tak składanego wraz zawiadomieniem o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wnioskiem o udzielenie pozwolenia na jego użytkowanie.

Według dotychczasowych przepisów najemca powinien dostać od właściciela domu lub mieszkania kopię świadectwa charakterystyki energetycznej domu lub mieszkania. Jeśli wynajmujący tego dokumentu nie dostarczył, najemca mógł żądać dostarczenia tego dokumentu w terminie dwóch miesięcy. Jeśli to żądanie nie zostało spełnione najemca mógł, w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy, zlecić sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej na koszt wynajmującego. Podobnie było przy umowie sprzedaży mieszkania – jedynie termin, jaki miał nabywca na żądanie dostarczenia świadectwa, był dłuższy i wynosił 12 miesięcy. Od 28 kwietnia te zapisy znikną. Świadectwo ma być po prostu dostarczone wraz z umową sprzedaży (kopia świadectwa przy umowie wynajmu).

W ogłoszeniu lub reklamie o sprzedaży lub najmie budynku lub jego części będzie należało podać wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową i nieodnawialną energię pierwotną, udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową oraz jednostkową wielkość emisji CO₂. Dotyczy to sytuacji, gdy dla budynku zostało już sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej.

Według dotychczasowych i nowych przepisów właściciel lub zarządca budynku musi przeprowadzić kontrolę okresową stanu technicznego systemu ogrzewania, z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów oraz dostosowania ich mocy do potrzeb użytkowych:

a) co najmniej raz na 5 lat – kotłów o nominalnej mocy cieplnej od 20 kW do 100 kW,

b) co najmniej raz na 2 lata – kotłów opalanych paliwem ciekłym lub stałym o nominalnej mocy cieplnej ponad 100 kW,

c) co najmniej raz na 4 lata – kotłów opalanych gazem o nominalnej mocy cieplnej ponad 100 kW.

W przypadku urządzeń chłodniczej kontrola przeprowadzana co najmniej raz na 5 lat polega na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW.

Nowelizacja wprowadziła jeszcze okresową kontrolę połączonego systemu ogrzewania i wentylacji o sumarycznej nominalnej mocy cieplnej większej niż 70 kW – przeprowadzaną co najmniej raz na 3 lata.

Ocena efektywności energetycznej, co najmniej raz na 5 lat, będzie wymagana również w odniesieniu do połączonego systemu klimatyzacji i wentylacji o sumarycznej nominalnej mocy chłodniczej większej niż 70 kW.

Kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji nie będzie się dokonywało w budynkach:

1) mieszkalnych wyposażonych w systemy automatyki i sterowania umożliwiające:

a) stałe monitorowanie elektroniczne dokonujące pomiarów sprawności systemu ogrzewania, połączonego systemu ogrzewania i wentylacji, systemu klimatyzacji lub połączonego systemu klimatyzacji i wentylacji, informujące właścicieli lub zarządców budynków o spadku sprawności tych systemów i potrzebie ich konserwacji, naprawy lub wymiany, oraz

b) skuteczne sterowanie w celu zapewnienia optymalnego wytwarzania, dystrybucji, magazynowania i wykorzystywania energii;

2) niemieszkalnych wyposażonych w system automatyki i sterowania, umożliwiające:

a) stałe monitorowanie, rejestrowanie, analizowanie i dostosowywanie zużycia energii oraz

b) analizę porównawczą efektywności energetycznej budynku, wykrywania utraty efektywności systemów: ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, oświetlenia wbudowanego, automatyki i sterowania, wytwarzania energii elektrycznej w budynku, a także informowanie właściciela lub zarządcy budynku o możliwościach poprawy efektywności energetycznej oraz

c) komunikację, a także interoperacyjność z połączonymi systemami, o których mowa w lit. poprzedzającej;

3) wyposażonych w systemy techniczne:

a) objęte umową o poprawę efektywności energetycznej, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej,

b) obsługiwane przez operatora urządzeń lub sieci, podlegające monitorowaniu wyników przez tego operatora.

Nowelizacja nałożyła na właściciela lub zarządcy budynku obowiązek, jeżeli jest to uzasadnione technicznie i opłacalne, w terminie do 31 grudnia 2024 r. wyposażenia budynku niemieszkalnego z systemem:

1) ogrzewania lub połączonym systemem ogrzewania i wentylacji o sumarycznej nominalnej mocy cieplnej ponad 290 kW,

2) klimatyzacji lub połączonym systemem klimatyzacji i wentylacji o nominalnej sumarycznej mocy chłodniczej ponad 290 kW –

w system automatyki i sterowania.

Dotychczas w przepisach była mowa o wykazie osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, natomiast w znowelizowanej ustawie wprost napisano, że aby sporządzać takie świadectwa, należy być wpisanym do wykazu prowadzonego przez ministra właściwego do spraw budownictwa.

Również osoby kontrolujące system ogrzewania lub system klimatyzacji muszą być wpisane do wykazu, prowadzonego w ramach centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Do tego wykazu może zostać wpisana osoba, która posiada:

1) uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej lub

2) kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń wytwarzających, przetwarzających, przesyłających i zużywających ciepło oraz innych urządzeń energetycznych.