Aktualny

Instalacja w domu parterowym. Jak praktycznie podejść do zagadnienia. Zobacz galerię

Mateusz A. Maciejczyk

Autor: Mateusz A. Maciejczyk

Dodano: 23 lutego 2024
cover

Instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym, to jedno z lepszych zleceń, jakie może trafić się elektrykowi. Jest to ograniczona przestrzeń, wszystko można logicznie poukładać oraz przeważnie w czasie swoich prac wykonuje się je w spokoju, bez udziału innych ekip. Ale to, co można określić jako jeszcze lepsze, to dom jednorodzinny, ale w zabudowie parterowej. 

Pole do popisu mamy bardzo szerokie. Jednopoziomowy dom to świetne miejsce do rozwijania peszli oraz przewodów, nie musimy biegać między piętrami, nie potrzebujemy robić przebić ani przewiertów przez stropy, co zazwyczaj wiązało się z trafianiem na zbrojenia i pewne opóźnienia w przepychaniu przewodów między kondygnacjami. Wszystko praktycznie jest w zasięgu ręki i zdecydowanie łatwiej jest nam mieć na oku każdy element instalacji. Praktycznie od razu widać, czy czegoś jeszcze zapomnieliśmy wykonać i nie grozi nam lenistwo w sprawdzaniu wyższych pięter. A nie zawsze chce się nam wspiąć po tych kilku schodach aby sprawdzić czy na pewno ułożyliśmy dany przewód, lub czy czegoś nie zapomnieliśmy posprzątać lub spakować. 

Dobór materiałów 

Puszki instalacyjne 

Puszki instalacyjne podtynkowe są używane do montażu elementów instalacyjnych, takich jak gniazdka, włączniki, czy rozgałęźniki w ścianach. Istnieje kilka rodzajów puszek instalacyjnych podtynkowych dla instalacji elektrycznych, w zależności od potrzeb i warunków montażu. Oto kilka typów: 

Puszki jednokomorowe: Są to podstawowe puszki instalacyjne, które zawierają jedną komorę. Są stosowane do prostych instalacji, gdzie nie ma potrzeby rozbudowanego montażu. 

Puszki dwukomorowe: Posiadają dwie komory, co umożliwia montaż dwóch różnych elementów lub umieszczenie większej ilości kabli i złączek. 

Puszki głębokie: Mają większą głębokość niż standardowe puszki jednokomorowe lub dwukomorowe. Są stosowane, gdy potrzebne jest dodatkowe miejsce dla kabli i złączek, na przykład w przypadku stosowania dodatkowych złączek lub dużych przewodów. 

Puszki wielokrotne: Mogą mieć trzy lub więcej komór, co umożliwia montaż większej liczby elementów instalacyjnych w jednym miejscu. 

Puszki wodoodporne: Specjalnie zaprojektowane puszki, które zapewniają ochronę przed wilgocią i wodą. Są stosowane w miejscach podatnych na zalanie lub w obszarach z wysoką wilgotnością, takich jak łazienki, kuchnie, czy zewnętrzne ściany. 

Puszki zabezpieczone przeciwpożarowo: Wykorzystywane tam, gdzie wymagane są specjalne standardy bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Są wykonane z materiałów, które są odporne na ogień i mogą zapobiegać rozprzestrzenianiu się ognia w razie pożaru. 

Puszki do zastosowań specjalnych: Istnieją także puszki instalacyjne zaprojektowane do konkretnych zastosowań, takich jak montaż w podłodze, pod sufitem, w betonie itp. 

W tym przypadku użyłem puszek jednokomorowych, pogłębianych, zestawowych SIMET, gdyż najlepiej się sprawdzają i cenowo są bardzo przystępne. Poza tym, spokojnie można obcinać łapki łączące zestawy i w ten sposób zyskujemy puszkę pojedynczą. Uważam, że czasem nie opłaca się inwestować w różne typy puszek, zwłaszcza, jak ma się styczność z tak niedużą inwestycją. 

Peszle elektroinstalacyjne 

Peszle, czyli rury osłonowe na przewody, występują w różnych rodzajach, które różnią się między sobą zarówno pod względem materiału, jak i cech konstrukcyjnych, takich jak twardość, elastyczność i wytrzymałość. Oto kilka rodzajów peszli, które są stosowane w instalacjach elektrycznych: 

Peszle metalowe: Wykonane z metalu, najczęściej ze stali. Mogą być elastyczne lub sztywne, w zależności od konstrukcji. Peszle metalowe są stosowane tam, gdzie wymagana jest większa ochrona przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz większa wytrzymałość na działanie czynników zewnętrznych. 

Peszle plastikowe: Wykonane z tworzyw sztucznych, takich jak PVC (polichlorek winylu) lub polipropylen. Są lżejsze i łatwiejsze w montażu niż peszle metalowe, ale często mniej wytrzymałe mechanicznie. 

Peszle giętkie: Charakteryzują się dużą elastycznością, co ułatwia ich montaż w trudno dostępnych miejscach oraz pozwala na łatwiejsze pokonywanie zakrętów. Są często wykonane z elastycznych tworzyw sztucznych lub metalu. 

Peszle sztywne: Zazwyczaj wykonane są z metalu i charakteryzują się większą sztywnością niż peszle giętkie. Są stosowane tam, gdzie wymagana jest stabilność i ochrona przed uszkodzeniami mechanicznymi. 

Peszle żaroodporne: Specjalne peszle, które posiadają dodatkową warstwę ognioodporną lub izolacyjną. Są stosowane w miejscach, gdzie istnieje ryzyko wystąpienia wysokich temperatur lub kontaktu z źródłami ognia. 

Wytrzymałość peszli jest zazwyczaj określana w jednostkach ciśnienia, takich jak MPa (megapaskal) lub N/mm² (newton na milimetr kwadratowy), która mierzy, jak dużym obciążeniem może być poddany materiał przed złamaniem się. Jednakże, w praktyce wytrzymałość peszli może być również oceniana pod kątem odporności na uderzenia, odkształcenia oraz inne czynniki zewnętrzne, które mogą wpływać na ich integralność strukturalną. 

W moim przypadku skorzystałem z klasycznych peszli plastikowych fi 20 o wytrzymałości 750 Nm oraz z peszla fi 25 o wytrzymałości 320 Nm. Jest to w sumie najszybszy sposób na rozprowadzenie instalacji do gniazd, oraz do obwodów, których punk początkowy jest oddalony o wiele metrów od miejsca zasilania, czyli od tablicy mieszkaniowej. 

Przewody 

W instalacjach elektrycznych w domach jednorodzinnych stosuje się różne rodzaje przewodów, w zależności od przeznaczenia i wymagań określonych norm oraz przepisów budowlanych. 

Oto najczęściej stosowane rodzaje przewodów oraz ich popularne przekroje w instalacjach elektrycznych: 

Przewody instalacyjne: Przewody tego typu stosuje się do prowadzenia zasilania oraz połączeń między elementami instalacji. Najczęściej używane przekroje to:    

- 1.5 mm²: Do oświetlenia oraz podstawowych gniazdek.    

- 2.5 mm²: Do gniazdek obwodów o większym obciążeniu, takich jak gniazdka w kuchni, łazience, czy na zewnątrz domu. 

Najpopularniejsi producenci przewodów na polskim rynku obejmują takie firmy jak:  

Elpar 

Elpar jest jednym z wiodących producentów przewodów i kabli elektrycznych w Polsce. Firma oferuje szeroki zakres produktów, w tym przewody instalacyjne, przewody energetyczne, przewody sterownicze oraz przewody do zastosowań specjalnych. Elpar znany jest z wysokiej jakości swoich produktów oraz innowacyjności w dziedzinie technologii kablowej. 

Elektro Kabel 

Elektro Kabel to polski producent przewodów i kabli elektrycznych o ugruntowanej pozycji na rynku. Firma oferuje różnorodne produkty, w tym przewody instalacyjne, przemysłowe, energetyczne oraz specjalistyczne. Elektro Kabel wyróżnia się wysoką jakością swoich wyrobów oraz dbałością o spełnienie norm i wymagań klientów. 

Telefonika 

Telefonika jest również jednym z głównych producentów przewodów i kabli elektrycznych w Polsce. Firma specjalizuje się w produkcji przewodów telekomunikacyjnych, teleinformatycznych oraz energetycznych. Telefonika oferuje produkty wysokiej jakości, które spełniają międzynarodowe standardy bezpieczeństwa i jakości. 

NKT 

NKT (Nexans Kabelmetal Polska) to jedna z największych firm kablowych w Polsce. Oferuje szeroki asortyment przewodów i kabli, w tym przewody energetyczne, telekomunikacyjne, sterownicze oraz elastyczne przewody instalacyjne. NKT jest znany z innowacyjności i wysokiej jakości swoich produktów, które znajdują zastosowanie w różnych sektorach przemysłu oraz budownictwa. 

Wszystkie wymienione firmy są cenione na rynku za jakość swoich produktów, dbałość o klienta oraz innowacyjność w dziedzinie technologii kablowej. Są to renomowani producenci, których produkty są powszechnie stosowane w branży elektrycznej i telekomunikacyjnej. 

Inni mniej znani producenci na polskim rynku:

JDR Kabel: Polski producent przewodów elektrycznych, oferujący szeroki wybór przewodów instalacyjnych o wysokiej jakości. 

EXPERT: Kolejny polski producent przewodów elektrycznych, znany z szerokiego asortymentu przewodów instalacyjnych. 

Instal-Projekt: Firma specjalizująca się w produkcji przewodów elektrycznych, oferująca różnorodne typy i przekroje przewodów. 

Kabex: Firma Kabex jest jednym z największych producentów przewodów i kabli w Polsce, oferując bogaty wybór przewodów elektrycznych do różnych zastosowań. 

Calmont: To również znany producent przewodów elektrycznych, który oferuje wysokiej jakości produkty dostosowane do potrzeb rynku. 

Warto zawsze wybierać przewody od sprawdzonych producentów, aby zapewnić bezpieczeństwo i trwałość instalacji elektrycznej w domu jednorodzinnym.

Przewody do obwodów trójfazowych 

W przypadku obwodów trójfazowych, takich jak te, które zasilają urządzenia o większym poborze mocy, konieczne jest stosowanie odpowiednio przewodów o większych przekrojach, aby zapewnić odpowiednią przepustowość prądową oraz minimalizować straty energii. Oto przykładowe przewody i przekroje, które mogą być stosowane w różnych obwodach trójfazowych: 

1. Płyta indukcyjna:

- Przewody stosowane do zasilania płyty indukcyjnej powinny być dobrze wyizolowane i odpornie na wysokie temperatury. Przekroje przewodów zależą od mocy płyty indukcyjnej oraz odległości od tablicy głównej, ale mogą wynosić np. 2,5 mm2, 4 mm² lub 6 mm² dla każdego z trzech przewodów fazowych. 

2. Gniazdo siłowe w garażu itp: 

- Gniazdo siłowe w garażu może być stosowane do zasilania różnych urządzeń o większym poborze mocy, takich jak narzędzia elektryczne, kompresory, czy ładowarki. W zależności od obciążenia i odległości od tablicy głównej, przekroje przewodów mogą wynosić np. 4 mm 2, 6 mm², 10 mm² lub nawet większe dla każdego z trzech przewodów fazowych. 

3. Zasilanie jacuzzi: 

- Zasilanie jacuzzi wymaga przewodów o odpowiednio dużym przekroju ze względu na duże obciążenie prądowe. W zależności od mocy jacuzzi oraz odległości od tablicy głównej, przekroje przewodów mogą być znacznie większe niż w przypadku innych obwodów, np. mogą wynosić od 10 mm² do 16 mm² dla każdego z trzech przewodów fazowych. 

Przekroje przewodów są zależne od kilku czynników, takich jak moc obciążenia, długość kabla, rodzaj zabezpieczenia (prądowe, termiczne), warunki otoczenia, czyli temperatura, a także wymagania określone przez lokalne przepisy budowlane i normy dotyczące instalacji elektrycznych. 

A co jeżeli w domu jest pompa ciepła? 

W omawianym przeze mnie budynku, znalazła swoje miejsce pompa ciepła. W tym przypadku zostanie zamontowana pompa ciepła gruntowa w systemie monoblok, czyli będzie zawierała tylko jedna jednostkę umiejscowioną na zewnątrz domu. A co to za rodzaj pompy? 

Pompa ciepła typu monoblok jest jednym z rodzajów pomp ciepła wykorzystywanych do ogrzewania i chłodzenia budynków. Oto charakterystyka gruntowej pompy ciepła w systemie monoblok: 

Budowa monobloku: W pompie ciepła typu monoblok wszystkie komponenty, takie jak sprężarka, skraplacz, parownik i inne, znajdują się w jednej obudowie. Działa to na zasadzie jednostki zintegrowanej, która jest umieszczona na zewnątrz budynku. 

Wymiennik gruntowy: Monoblok korzysta z wymiennika gruntowego, który pobiera energię cieplną z gruntu w przypadku ogrzewania, lub oddaje ciepło do gruntu w przypadku chłodzenia. Wymiennik ten może być układem pętli poziomej (płaskiej) lub pionowej (pionowych sond). 

Zasada działania: Pompa ciepła w systemie monoblok wykorzystuje energię cieplną zawartą w gruncie do ogrzewania budynku w okresie zimowym poprzez sprężanie i rozprężanie czynnika chłodniczego w układzie zamkniętym. W okresie letnim pompa może odwrócić proces, wykorzystując chłodzenie gruntu do schładzania budynku. 

Wydajność: Pompy ciepła monoblok są często cenione ze względu na swoją efektywność energetyczną. Wykorzystują one energię odnawialną z gruntu, co pozwala zmniejszyć zużycie energii elektrycznej w porównaniu z tradycyjnymi systemami grzewczymi. 

Montaż i konserwacja: Montaż pompy ciepła monoblok wymaga odpowiedniego dostępu do terenu, aby zainstalować wymiennik gruntowy. Konserwacja zazwyczaj obejmuje regularne sprawdzanie i czyszczenie urządzenia oraz wymianę filtrów, jeśli jest to konieczne. 

Koszty i efektywność: Koszty instalacji pompy ciepła monoblok mogą być wyższe niż tradycyjnych systemów grzewczych, ale zazwyczaj są amortyzowane przez oszczędności związane z eksploatacją i niższymi rachunkami za energię elektryczną. 

Podsumowując, pompy ciepła monoblok są efektywnymi i ekonomicznymi rozwiązaniami do ogrzewania i chłodzenia budynków, wykorzystując energię odnawialną zawartą w gruncie. Wymagają one jednak starannej instalacji i regularnej konserwacji, aby zapewnić optymalną wydajność i trwałość.

Dodatkowo w takiej konfiguracji nie trzeba było przygotowania przewodu do zewnętrznego czujnika temperatury, tak zwanej "pogodynki", ponieważ wspomniana pompa posiada wbudowane czujniki oraz działa za pomocą krzywej temperaturowej, co można wspomagać poprzez rozłożenie termostatów w danych pomieszczeniach i w ten sposób dodatkowo sterować temperaturą na głowicach rozdzielacza (tutaj sterowanie obwodami ogrzewania podłogowego). 

Zasilanie omawianej pompy ciepła 

Pompy ciepła w systemie monoblok mogą być zasilane zwykle trójfazowo, zwłaszcza jeśli są wykorzystywane do ogrzewania i chłodzenia większych budynków lub instalacji komercyjnych. Jednakże, w zależności od projektu i rozmiaru systemu, istnieją również pompy ciepła monoblok, które mogą być zasilane pojedynczą fazą. 

Przewód zasilający taką pompę ciepła musi być odpowiednio dobrany do obciążenia oraz do standardów bezpieczeństwa elektrycznego. Zazwyczaj stosuje się przewody o odpowiedniej wytrzymałości, by zapewnić bezpieczną pracę urządzenia. Odpowiedni przekrój przewodu zależy od mocy znamionowej pompy ciepła oraz od długości linii zasilającej. 

W przypadku pomp ciepła o większej mocy znamionowej i długiej linii zasilającej, konieczne jest zastosowanie przewodów o większym przekroju, aby zapewnić odpowiednią przewodność prądową oraz minimalizować straty energetyczne. 

W moim przypadku całkowicie wystarczył przewód YDYo 5x4 mm2. Należy również pamiętać o późniejszym odpowiednim zabezpieczeniu nadprądowym dla takiej pompy. W konsultacji z przedstawicielem uzgodniliśmy, że właściwy będzie bezpiecznik typu C20. 

Sposób montażu przewodów na ścianach 

System do montażu przewodów płaskich 

Uchwyty typu USMP, służące do montażu przewodów płaskich na ścianach, są szeroko stosowane w instalacjach elektrycznych do prowadzenia kabli w sposób uporządkowany i estetyczny. Oto charakterystyka tych uchwytów: 

Typy uchwytów USMP: 

1. Proste uchwyty płaskie: Są to podstawowe uchwyty, które umożliwiają montaż przewodów płaskich na ścianach w prosty sposób. 

2. Uchwyty zaciskowe: Posiadają mechanizm zaciskowy, który umożliwia łatwe i szybkie umieszczanie przewodów płaskich bez konieczności stosowania dodatkowych narzędzi. 

3. Uchwyty regulowane: Pozwalają na regulację szerokości, co jest przydatne w przypadku różnych rozmiarów przewodów płaskich. 

Montaż uchwytów USMP: 

- Przed montażem uchwytów należy dokładnie oczyścić powierzchnię ściany, na której będą umieszczone. 

- Następnie należy wyznaczyć miejsca montażu, zgodnie z wymaganiami projektu instalacji. 

- Uchwyty USMP montuje się za pomocą wkrętów lub kołków rozporowych, w zależności od rodzaju ściany. 

- Ważne jest, aby uchwyty były solidnie zamocowane i równomiernie rozłożone na całej długości przewodów płaskich. 

Użycie odpowiednich wierteł: 

- Jeśli montaż odbywa się w miękkim materiale, takim jak drewno czy gips, można zastosować wiertło uniwersalne. 

- W przypadku twardszych materiałów, takich jak beton czy cegła, konieczne jest użycie wiertła udarowego o odpowiedniej średnicy i długości, zgodnie z wymaganiami producenta kołków rozporowych. 

Osobiście najczęściej korzystam właśnie z tego typu uchwytów. Przeważnie stosuje do nich wiertła fi 6, chociaż czasami, zależnie od producenta potrzebne jest również fi 7. Układanie przewodów w tym systemie idzie najlepiej jak jedna osoba planuje trasę instalacji i ją obwierca, a tuż za nią podąża druga osoba i układa od razu przewody. Idzie to dość sprawnie, a efekt bywa bardzo obiecujący, o ile pamiętamy aby przewody szły równolegle, w równych odstępach, zachowujemy kąty proste przy właściwym gięciu przewodów i wszystko ładnie naciągamy i doklepujemy ewentualnie młotkiem. 

Każdą z tych prac, czy to układanie instalacji po ścianach, czy po podłogach musimy wykonywać estetycznie, z zachowaniem odpowiednich stref układania przewodów, które są zgodne z normami N-SEP. Już wielokrotnie na łamach naszego portalu przywoływałem te normy, bo stanowią one pewne kompendium wiedzy dla każdego elektryka i to niezależnie od tego, czy jest to osoba z bogatym doświadczeniem, czy dopiero zaczynająca przygodę ze światem elektryki. 

Zobacz galerię 

Chciałem się Wam pochwalić swoimi dokonaniami w tej dziedzinie oraz zaprezentować dla tych, których ten materiał zainteresował. Wiem, że Portal Elektryka to narzędzie służące ekspertom i fachowcom, ale nie możemy zapomnieć również o początkujących elektrykach, inwestorach oraz osobach, które chcą wzbogacić swoją wiedzę o podstawy elektroinstalatorstwa. W ten sposób mogę kogoś naprowadzić na właściwe tory, lub nawet sam mogę się czegoś nauczyć, ponieważ różni elektrycy mają różne sposoby montażu instalacji i zawsze wymiana poglądów jest mile widziana. 

 Czasem może się zdarzyć, że trafimy na budowę odciętą od prądu, dlatego dobrze jest się zaopatrzyć w agregat prądotwórczy. 

 

 

 

 

 Niekiedy trafimy na pomieszczenia, gdzie będą widoczne miejsca do ulokowania odpływów kanalizacji lub zasilania wody. Dlatego też układając trasy przewodów musimy upewnić się, że nasza instalacja nie zostanie uszkodzona oraz, że nasze przewody nie będą przeszkadzać innym instalatorom. 

 

 

 Prowadząc przewody po ścianach musimy dobrze zaplanować wysokość instalacji tak, aby w późniejszym czasie nie kolidowała ona chociażby z elementami podwieszanych sufitów lub nawet z karniszami nad oknami. 

 

 Dużym ułatwienie w domu parterowym jest to, że raczej nie trafimy na betonowy strop, a co za tym idzie, możemy odpuścić obwiercanie sufitów. Wystarczy jedynie odmierzyć przewód do lampy, ułożyć go po ścianie i zaczekać aż powstanie konstrukcja podwieszanego sufitu. 

 Bardzo ważne jest również rozplanowanie tablicy mieszkaniowej oraz tablicy teletechnicznej. Muszą wyglądać estetycznie i nie przeszkadzać podczas tynkowania. Poza tym, należy pamiętać aby odpowiednio przygotować sobie wejścia dla przewodów do rozdzielnic. 

 

 

 

 

 Estetycznie ułożona instalacja oraz zachowanie równoległych tras oraz kątów prostych przy zjazdach instalacji do punktów, również stanowi o naszym profesjonalizmie i potrafi cieszyć oko.

 Przy okazji powinniśmy pamiętać, że w tablicy mieszkaniowej znajdują się nie tylko zasilania wewnętrzne, ale też czasem trzeba przygotować coś po instalacje zewnętrze. Tutaj przygotowane aroty pod: zasilanie WLZ, zasilanie garażu, wyjście na strych anten TV oraz przejścia dla fotowoltaiki. 

 Kończąc prace pamiętajmy o odpowiednim poukładaniu instalacji w rozdzielni, aby później w łatwy sposób móc ją zabezpieczyć przed tynkowaniem. 

 

Autor: Mateusz Maciejczyk
Mateusz A. Maciejczyk

Autor: Mateusz A. Maciejczyk

Redaktor Portalu Elektryka
Słowa kluczowe:
instalacja elektryczna