Kiedy i w jaki sposób należy wykonywać pomiary natężenia oświetlenia? Przykładowy protokół do pobrania! 

Pomiary natężenia oświetlenia są szczególnie istotne w kilku kluczowych sytuacjach: 

1. Podczas odbioru nowych instalacji oświetleniowych – na etapie odbioru technicznego, aby potwierdzić, że zainstalowane oświetlenie spełnia założone normy. 

2. Okresowe pomiary – zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami, takimi jak np. Polska Norma PN-EN 12464-1 dotycząca oświetlenia miejsc pracy. Zwykle zaleca się pomiary co 1-3 lata, w zależności od rodzaju i intensywności eksploatacji instalacji. 

3. Po modernizacji lub wymianie oświetlenia – po każdej większej modernizacji, zwłaszcza gdy zmieniane są źródła światła lub rozmieszczenie opraw. 

4. W razie zgłoszenia problemów z jakością oświetlenia – jeśli użytkownicy zgłaszają trudności, na przykład zmęczenie wzroku, może to wskazywać na niewystarczające lub nierównomierne oświetlenie. 

5. W miejscach szczególnie wymagających – na przykład laboratoria, szpitale, magazyny i hale produkcyjne, gdzie wymagania dotyczące natężenia oświetlenia są wyższe i bardziej specyficzne.

Aby pomiary były rzetelne i miarodajne, warto stosować się do wytycznych normatywnych i wskazówek technicznych:

1. Przygotowanie sprzętu – do pomiarów natężenia oświetlenia wykorzystuje się luksomierz. Urządzenie powinno być skalibrowane, a jego sensor ustawiony równolegle do mierzonej powierzchni. Bardzo ważne jest, aby luksomierz posiadał aktualne świadectwo wzorcowania.

2. Wyłączenie światła dziennego – jeśli badanie dotyczy oświetlenia sztucznego, należy przeprowadzić je przy wyłączonym oświetleniu naturalnym (np. zamknięcie żaluzji, zasłon lub przeprowadzenie pomiarów po zmroku).

3. Pomiar na powierzchni roboczej – pomiar natężenia oświetlenia przeprowadza się na wysokości roboczej (najczęściej 0,75 m od podłogi dla stanowisk pracy siedzącej). Dla innych stanowisk pomiarowych, takich jak laboratoria, wysokość może być różna i zależna od specyfikacji danej przestrzeni.

4. Kilka punktów pomiarowych – dla uzyskania reprezentatywnych wyników warto przeprowadzać pomiary w różnych punktach pomieszczenia. Dlatego kluczowe jest prawidłowe rozplanowanie "siatki pomiarowej".

Siatka pomiarowa, jest to układ punktów pomiarowych rozmieszczonych równomiernie w pomieszczeniu. Rozplanowanie siatki zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj pomieszczenia, jego wielkość, a także wymagania oświetleniowe wynikające z norm.

1. Wielkość pomieszczenia i odległość między punktami pomiarowymi 

W małych pomieszczeniach punkty pomiarowe można rozmieszczać bliżej siebie, np. co 0,5–1 metr. W większych pomieszczeniach odstępy między punktami mogą wynosić od 1 do 2 metrów, ale ważne jest, aby nie przekraczać maksymalnej dopuszczalnej odległości wskazanej w normach (zwykle 2 metry).

2. Odległości od ścian i krawędzi pomieszczenia 

Pierwszy rząd punktów pomiarowych należy umieścić w odległości około 0,5 metra od ścian, aby uzyskać dokładniejszy rozkład oświetlenia w całej przestrzeni.

3. Centralna siatka w miejscach pracy 

W obszarach roboczych (np. stanowiska biurowe) należy zapewnić większe zagęszczenie punktów pomiarowych, aby dokładnie określić natężenie oświetlenia w tych kluczowych miejscach.

4. Jednorodność rozkładu punktów 

Punkty pomiarowe powinny być rozmieszczone równomiernie w formie siatki kwadratowej lub prostokątnej, co umożliwia uzyskanie bardziej reprezentatywnych wyników.

Dla pomieszczenia o wymiarach 6m x 4m siatka pomiarowa może składać się z punktów rozmieszczonych co 1 metr, co daje 24 punkty pomiarowe. Rozmieszczenie punktów co 1m umożliwia uzyskanie dokładnych wyników i oszacowanie rozkładu natężenia oświetlenia w całym pomieszczeniu.

Regularne i precyzyjne pomiary natężenia oświetlenia są kluczowe dla zapewnienia komfortu, bezpieczeństwa i efektywności pracy. Prawidłowe rozplanowanie siatki pomiarowej umożliwia uzyskanie pełnych i miarodajnych wyników, które pozwalają ocenić jakość oświetlenia oraz w razie potrzeby wprowadzić odpowiednie zmiany w instalacji. Warto także pamiętać, że regularne kalibrowanie urządzeń pomiarowych i stosowanie się do wytycznych norm jest kluczowe dla uzyskania dokładnych wyników.