Rozumienie pojęcia „zamieszkiwania” na potrzeby uzyskania dodatku elektrycznego 

Wobec ujawnienia się w toku postępowania wyraźnych wątpliwości dotyczących centrum życia skarżącego, które mają podstawowy wpływ na możliwość przyznania dodatku elektrycznego, wyjaśnić należy, że przepisy u.d.e. nie precyzują jak rozumieć pojęcie zamieszkiwania. Oceniając stan faktyczny i prawny w tym zakresie należy mieć na względzie poglądy doktryny i judykatury wypracowane na gruncie prawa cywilnego. W tym zakresie należy uwzględnić treść art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm. - k.c.), zgodnie z którym miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. O wypełnieniu przesłanek tej normy prawnej świadczą dwie okoliczności - zewnętrzna, czyli faktyczne przebywanie, oraz wewnętrzna, czyli zamiar stałego pobytu. Ustalenie zamiaru powinno nastąpić w oparciu o kryteria zobiektywizowane, świadczące o woli, ale też możliwości skoncentrowania swoich spraw w danej miejscowości. Stałe zamieszkiwanie generalnie powiązane jest z tzw. centrum życiowym danej osoby, tj. miejscem, gdzie koncentrują się jej sprawy życiowe Pojęcie miejsca zamieszkania, przyjęte w art. 25 k.c. jest więc konstrukcją prawną, na którą składają się dwa elementy: fizyczne przebywanie w danej miejscowości (corpus) i zamiar, wola stałego pobytu (animus). Oba te elementy muszą występować łącznie. Także według Słownika Języka Polskiego PWN "zamieszkiwać", "mieszkać" oznacza "zajmować jakieś pomieszczenie i traktować je jako główne miejsce swojego pobytu". Zamieszkiwanie stanowi zatem rodzaj pobytu osoby, cechujący się zaspokajaniem codziennych potrzeb życiowych tej osoby w mieszkaniu faktycznie zajmowanym, stanowiącym jej centrum życia domowego w danym okresie, a w szczególności nocowania, stołowania się i wypoczynku po pracy czy nauce. Przerwa w przebywaniu spowodowana szczególnymi okolicznościami (np. pobyt w szpitalu, w sanatorium) nie zmienia jednak miejsca zamieszkania w znaczeniu prawnym. Zamieszkiwanie oznacza więc rodzaj pobytu osoby, cechujący się zaspokajaniem codziennych potrzeb życiowych tej osoby w mieszkaniu faktycznie zajmowanym, stanowiącym jej centrum życia domowego w danym okresie, a w szczególności nocowania, stołowania się i wypoczynku po pracy czy nauce – tak wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 lutego 2024 r., sygn. akt: III SA/Kr 1418/23.

Dodatkowo warto jest przywołać podobne stanowisko, które zostało zaprezentowane w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 września 2023 r., sygn. akt: II SA/Łd 501/23 (pojęcie „zamieszkania” w kontekście dodatku węglowego, który również budził wiele kontrowersji i wątpliwości, natomiast kontekst i definiowanie tego pojęcia jest bardzo podobne) - Dodatek węglowy przysługuje wnioskodawcy w związku z zamieszkiwaniem i gospodarowaniem pod określonym adresem. Przepisy ustawy o dodatku węglowym nie precyzują jednak, jak rozumieć pojęcie zamieszkiwania, zatem oceniając stan faktyczny i prawny w tym zakresie należy mieć na względzie poglądy doktryny i judykatury wypracowane na gruncie prawa cywilnego. W tym zakresie należy uwzględnić treść art. 25 k.c., zgodnie z którym miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. O wypełnieniu przesłanek tej normy prawnej świadczą dwie okoliczności – zewnętrzna, czyli faktyczne przebywanie, oraz wewnętrzna, czyli zamiar stałego pobytu. Ustalenie zamiaru powinno nastąpić w oparciu o kryteria zobiektywizowane, świadczące o woli, ale też możliwości skoncentrowania swoich spraw w danej miejscowości. Stałe zamieszkiwanie generalnie powiązane jest z tzw. centrum życiowym danej osoby, tj. miejscem, gdzie koncentrują się jej sprawy życiowe Pojęcie miejsca zamieszkania, przyjęte w art. 25 Kodeksu cywilnego, jest więc konstrukcją prawną, na którą składają się dwa elementy: fizyczne przebywanie w danej miejscowości (corpus) i zamiar, wola stałego pobytu (animus). Oba te elementy muszą występować łącznie. Przerwa w przebywaniu spowodowana szczególnymi okolicznościami, nie zmienia jednak miejsca zamieszkania w znaczeniu prawnym. Weryfikacja wniosku o przyznanie dodatku węglowego powinna mieć charakter wszechstronny, a katalog źródeł i informacji, w oparciu, o które organ może dokonać weryfikacji wniosku o dodatek węglowy, ma charakter otwarty.

Oba powyższe wyroki stanowią solidne podstawy do argumentacji w przypadku, gdy jesteśmy w szeroko rozumianym sporze odnośnie definiowania pojęcia „zamieszkanie” w kontekście dodatku energetycznego. Warto jest korzystać z prawomocnych orzeczeń sądowych, gdyż ich walor argumentacyjny jest bardzo wysoki, natomiast precyzja i czytelność przedmiotowych wyjaśnień zasługują na szczególne uznanie.