Aktualny

Odpowiedzialność prawna (cywilna) elektryka za wykonaną instalację

Przemysław Gogojewicz

Autor: Przemysław Gogojewicz

Dodano: 19 listopada 2024
Pracownik może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy do sądu

Odpowiedzialność jaką elektryk ponosi za prawidłową i nie prawidłowo wykonaną instalację wynikają przede wszystkim z ustawy kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 471 ustawy kodeks cywilny, elektryk obowiązany jest do naprawienia szkody ,która wynikła z niewykonania lub też nienależytego wykonania zobowiązania np. (wykonania instalacji elektrycznej), chyba że niewykonanie lub też nienależyte wykonanie tejże instalacji elektrycznej jest następstwem okoliczności, za które elektryk odpowiedzialności nie ponosi.

Niezachowanie należytej staranności przez elektryka

Odpowiedzialność elektryka za inne osoby

Zgodnie z art. 474 ustawy kodeks cywilny, elektryk może ponosić odpowiedzialność za inne osoby.

Elektryk odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonuje, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Jeżeli świadczenie ( np. wykonanie instalacji) stało się niemożliwe do wykonania przez elektryka skutkiem okoliczności, za które odpowiedzialności elektryk nie ponosi, zobowiązanie wygasa.

Przykład praktyczny

Pytanie

Elektrykowi została powierzona wymiana gniazdek w budynku . W tym celu zlecający zakupił po uzgodnieniu z elektrykiem odpowiednią ich liczbę oraz firmę z której gniazdka mają pochodzić. Elektryk otrzymał gniazdka i miał przystąpić do pracy. Niestety gniazdka te zgubił i nie podjął pracy . Co zlecający może zrobić w takiej sytuacji?

Odpowiedz

Zgodnie z art. 475 § 2 ustawy kodeks cywilny,  jeżeli natomiast rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, czy też utracona lub uszkodzona ( np. gniazdko elektryczne), elektryk obowiązany jest odkupić takie gniazdko zamawiającemu po czym wykonać zleconą instalację , tym samym zobowiązany jest do  naprawienia szkody. Natomiast elektryk dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zlecenia, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a w przypadku, kiedy termin nie jest oznaczony przez zlecającego, to wtedy gdy elektryk nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez zlecającego. Jednakże nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu przez elektryka świadczenia jest następstwem okoliczności, za które elektryk nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Zgodnie z art. 477 § 1 i 2 ustawy kodeks cywilny, w razie zwłoki elektryka w dokonywaniu naprawy, czy montażu instalacji elektrycznej, zlecający może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wynikającej ze zwłoki. Jednakże, gdy wskutek zwłoki elektryka naprawa instalacji, czy też jej montaż utracił dla zlecającego całkowicie lub też w przeważającym stopniu znaczenie, zlecający może świadczenia wykonywanego przez elektryka nie przyjąć i żądać naprawienia przez niego szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

 

W sytuacji, w której przedmiotem świadczenia jest rzecz oznaczona co do tożsamości, elektryk będący w zwłoce odpowiedzialny jest za utratę lub też uszkodzenie przedmiotu świadczenia, chyba że utrata lub uszkodzenie tegoż przedmiotu nastąpiłoby także wtedy, gdyby świadczenie zostało spełnione w czasie właściwym.

Zakup na koszt elektryka

Zgodnie z art. 479 ustawy kodeks cywilny,  jeżeli przedmiotem świadczenia jest określona ilość rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, zlecający może w razie zwłoki elektryka nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy (np. gniazdek elektrycznych) i tego samego gatunku, albo też żądać od elektryka zapłaty ich wartości, zachowując przy tym w obu przypadkach roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z tej zwłoki. Zgodnie natomiast z art. 480 § 1 i 2 i 3 ustawy kodeks cywilny, w razie zwłoki elektryka w wykonaniu zleconej czynności czyli np. wymiany gniazdka zlecający może, zachowując roszczenie o naprawienie wynikłej szkody, żądać upoważnienia przez sąd do wykonania np. wymiany gniazdka na koszt elektryka. Jeżeli świadczenie polega na zaniechaniu przez elektryka np. naprawy, zlecający może, zachowując roszczenie o naprawienie szkody, żądać upoważnienia przez sąd do usunięcia na koszt elektryka wszystkiego, co elektryk wbrew zobowiązaniu uczynił. W przypadkach nagłych zlecający może, zachowując przy tym roszczenie o naprawienie szkody, wykonać bez upoważnienia sądu  np. naprawę gniazdka na koszt elektryka lub usunąć na jego koszt to, co elektryk wbrew zobowiązaniu uczynił.

Odpowiedzialność elektryka za zobowiązania wynikająca z innych przepisów

Zgodnie z Obwieszczenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej „Elektryk - dyplom mistrzowski” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji  (M. P. z 2018 r. poz. 1272) wydanych na podstawie art. 25 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2153 i 2245) została ogłoszona w załączniku do niniejszego obwieszczenia informacja o włączeniu kwalifikacji rynkowej ,,Elektryk - dyplom mistrzowski'' do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

Osoby, które posiadają kwalifikację rynkową ,,Elektryk - dyplom mistrzowski'' są przygotowani do samodzielnego organizowania ,wykonywania jak również kontroli wykonywanych robót elektryczno-montażowych, w tym także montaży i konserwacji maszyn i urządzeń jak również montażu i konserwacji różnych instalacji elektrycznych.

Przykład praktyczny

Pytanie

Elektrykowi zostało zlecone wykonanie instalacji w domu klienta. Praca ta miała polegać na wymianie gniazdek i sieci elektrycznej wewnątrz domu użytkowego. Elektryk zamontował nowe kable i nowe gniazdka , jednakże nie zabezpieczył ich przed działaniem niepożądanym np. małych dzieci. W związku z tym doszło do porażenia prądem elektrycznym dziecka? W skutek czego dziecko musi przejść poważną i kosztowną rehabilitację

Czy elektryk ponosi za zaistniałą sytuację odpowiedzialność cywilną i czy można żądać od niego odszkodowania ?

Odpowiedz

Tak. Zgodnie z art. 471 ustawy kodeks cywilny oraz w oparciu o uprawienia elektryka i jego odpowiedzialność wynikająca z tychże uprawnień , opiekun prawny poszkodowanego dziecka może domagać się od elektryka zadośćuczynienia za powstałą szkodę.

Warto podkreślić, iż w porozumieniu ze zleceniodawcami lub pracodawcami elektrycy powinni ustalać zakres robót oraz dobierać odpowiednie technologie czy też materiały do ich wykonania.

Elektrycy samodzielnie kształtują warunki swojej pracy, ustalają plan działań oraz organizują stanowiska swojej pracy. Osoby, które posiadają kwalifikację rynkową ,,Elektryk - dyplom mistrzowski''  powinnidbać o przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, tak zwanych przepisami  ,,BHP'', oraz stosować przepisy prawa które dotyczą ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

Elektrycy powinni zapobiegać skutkom oddziaływania czynników szkodliwych na organizm ludzki w ramach działań podejmowanych względem siebie jak również innych. Osoby posiadające kwalifikację rynkową ,,Elektryk - dyplom mistrzowski'' są przygotowani do samodzielnego zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej, w tym są przygotowani do stosowania odpowiednich przepisów prawa, czy też do planowania i wdrażania działań marketingowych jak również do prowadzenia dokumentacji firmy.

Elektrycy powinni również odpowiadać za podlegający jej personel jak również i za organizowanie pracy w zespole, w szczególności powinni planować i nadzorować pracę zespołu i oceniać jakość wykonywanych przez zadań.

Elektrycy powinni  stale aktualizować swoją wiedzę, dlatego też powinni być  gotowi do wdrażań usprawnień technicznych jak również organizacyjnych.

Dzięki kompetencjom pedagogicznym są przygotowani do udzielania wszelkich instruktaży i doradztwa związanych z doskonaleniem zawodowym. Powinni również stosować zróżnicowane metody nauczania na podstawie programów nauczania w zawodzie.

Uprawnienia elektryka

Uprawnienia elektryka - Montaż maszyn i urządzeń elektrycznych

   

związane z charakteryzowaniem  maszyn i urządzeń elektrycznych

Elektrycy klasyfikują maszyny i urządzenia elektryczne według parametrów technicznych tychże maszyn, oraz sprawności jak również efektywności energetycznej,
- charakteryzują materiał konstrukcyjny stosowany w maszynach i urządzeniach elektrycznych,
 zabezpieczają wpływ parametrów zewnętrznych na pracę maszyn i urządzeń elektrycznych,
- odczytują rysunki czy też  schematy dotyczące maszyn i urządzeń elektrycznych,
- określają wymagania eksploatacyjne dotyczące maszyn i urządzeń elektrycznych,
- różnicują pod względem napięcia układy zasilania, czy też sterowania i zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych.

związane z planowaniem i  wykonaniem montażu maszyn i urządzeń elektrycznych

- odczytują rysunki oraz schematy dotyczące maszyn i urządzeń elektrycznych,
- organizują stanowiska pracy,  w tym dobiera narzędzia potrzebne do montażu maszyn jak również urządzeń elektrycznych,
- dobierają według międzynarodowej normy elektrycznej ,IEC'', przewody, czy też kable elektryczne w maszynach i urządzeniach elektrycznych,
 wykonują montaż maszyn i urządzeń elektrycznych,
- dopasowują sposób wykonania montażu do parametrów urządzeń lub maszyn elektrycznych.

związane z wykonywaniem montażu maszyn i urządzeń elektrycznych

- wykonują montaż mechaniczny dotyczący podzespołów elektrycznych i elektronicznych,
- montują układ zasilania, czy też sterowania, regulacji oraz zabezpieczają maszyny i urządzenia elektryczne na podstawie dokumentacji,
- dobierają, instalują i sprawdzają działania środków ochrony przeciwporażeniowej,
- sprawdzają zgodność wykonanych prac z dokumentacją techniczno-ruchową,
- wykonują pomiary parametrów elektrycznych dotyczących maszyn i urządzeń elektrycznych dotyczących (np. oporności izolacji, czy też skuteczności zerowania, czy też zadziałania wyłączników różnicowo- prądowych jak również innych parametrów wskazanych w IEC),
- wykonują próbne uruchomienia maszyn lub urządzeń elektrycznych,
- sporządzają protokoły z pomiarów parametrów elektrycznych maszyn i urządzeń elektrycznych dotyczących (np. oporności izolacji, czy też skuteczności zerowania, czy też zadziałania wyłączników różnicowo-prądowych i innych parametrów wskazanych w IEC),
- tworzą harmonogramy konserwacji i przeglądów dotyczących maszyn i urządzeń elektrycznych i przestrzegają zaleceń producenta.

Uprawnienia elektryka - Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych

   

Elektrycy analizują i oceniają stan techniczny maszyn i urządzeń elektrycznych

- organizują stanowiska pracy zgodnie z BHP, w tym dobierają narzędzia,  które są potrzebne do oceny stanu technicznego maszyn i urządzeń elektrycznych,
-  konserwują  maszyny i urządzenia elektryczne,
- rozpoznają części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych,
- wykonują procedurę dotyczącą lokalizacji uszkodzonych elementów jak  również podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych,
- lokalizują uszkodzenia dotyczące maszyn i urządzeń elektrycznych,
- dobierają mierniki do przeprowadzenia pomiarów dotyczących parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych,
- przeprowadzają pomiary napięcia zasilania, czy też rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji.

 Elektrycy wykonują konserwację maszyn i urządzeń elektrycznych

- dobierają elementy i podzespoły które są zgodne z dokumentacją techniczno-ruchową dotyczącą maszyn i urządzeń elektrycznych,
- zabezpieczają maszyny i urządzenia elektryczne przed przypadkowym włączeniem,
- wymieniają zużyte lub też uszkodzone elementy i podzespoły w maszynach i urządzeniach elektrycznych zgodnie z zawartą procedurą w dokumentacji techniczno-ruchowej,
- sprawdzają działania maszyn i urządzeń elektrycznych po wykonanej konserwacji,
- potrafią postępować ze zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym zgodne z przepisami prawa które dotyczą ochrony środowiska.

Uprawnienia elektryka -  Montaż instalacji elektrycznych

   

Elektrycy charakteryzują instalacje elektryczne

- klasyfikują instalacje elektryczne na podstawie  IEC, w tym zgodnie z  parametrami: technicznymi osprzętu,czy też kabli i przewodów, jak również rozdzielnic, czy opraw oświetleniowych, czy sprawności energetycznej i efektywności energetycznej,
- wykonują źródła światła i oprawy oświetleniowe,
- charakteryzują materiały konstrukcyjne które są stosowane w rozdzielnicach elektrycznych, czy też trasach kablowych i kablach czy przewodach,
- umieją stosować parametry zewnętrzne, które wpływają na pracę instalacji elektrycznych czy też rozdzielnic elektrycznych,
-  odczytują rysunki czy też schematy instalacji elektrycznych jak również rozdzielnic elektrycznych,
- określają wymagania eksploatacyjne instalacji elektrycznych czy też rozdzielnic elektrycznych,
- różnicują pod względem napięciowym układy zasilania, czy też sterowania i zabezpieczenia obwodów elektrycznych czy też rozdzielnic elektrycznych i obwodów niskoprądowych,
- określają wpływy parametrów z przewodów, czy też osprzętu i aparatury instalacyjnej na instalację elektryczną,
- klasyfikują osprzęt instalacyjny i aparatury elektryczne w układach niskoprądowych,
- określają sposoby wykonywania instalacji niskoprądowych dotyczących (np. sieci strukturalnych, monitoringów, kontroli dostępu, czy też instalacji przeciwpożarowej, czy alarmowej i telewizji przemysłowej).

Elektrycy planują wykonanie montaży instalacji elektrycznych

- odczytują dokumentację tak zwaną wykonawczą instalacji elektrycznej,
- organizują stanowiska pracy zgodne z BHP, w tym dobierają narzędzia potrzebne do montaży instalacji elektrycznych,
- dobierają elementy instalacji elektrycznej które są zgodne z dokumentacją wykonawczą,
- wykonują montaż,
- dopasowują sposoby wykonania montażu do parametrów urządzeń lub maszyn elektrycznych,
- dobierają narzędzia do wykonywania różnego rodzaju  instalacji elektrycznych.

Elektrycy wykonują montaż instalacji elektrycznych

- wykonują trasy kablowe,
-  montują instalację elektryczną na podstawie dokumentacji technicznej dotyczącej  (np. osprzętu instalacyjnego, rozdzielnic, opraw oświetleniowych, układów zasilania, czy też sterowania, czy regulacji i zabezpieczenia),
- dokonują połączeń między podzespołami elektrycznymi zgodnie ze schematem ideowym i montażowym,
- sprawdzają zgodność wykonywanych prac z dokumentacją wykonawczą,
- wykonują pomiar parametrów elektrycznych dotyczących instalacji elektrycznej , czyli (np. oporność izolacji, działanie wyłączników różnicowo-prądowych, czy też innych parametrów wskazanych w IEC),
- wykonują próby uruchomień instalacji elektrycznych,
- sprawdzają działanie środków ochrony przeciwporażeniowej,
- sporządzają protokoły z pomiarów dotyczących parametrów instalacji elektrycznej , czyli (np. oporności izolacji, czy też zadziałania wyłączników różnicowo-prądowych, czy oporności uziemień czy też innych parametrów wskazanych w IEC),
- tworzą harmonogramy konserwacji przeglądów i pomiarów instalacji elektrycznych zgodne z IEC i zaleceniami producentów.

Podstawa prawna

Ustawa Kodeks cywilny ( t. j . Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) Obwieszczenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej „Elektryk - dyplom mistrzowski” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji z dnia 19 grudnia 2018 r. (M.P. z 2018 r. poz. 1272). 

Autor: Przemysław Gogojewicz
Przemysław Gogojewicz

Autor: Przemysław Gogojewicz

prawnik, właściciel Kancelarii Usług Prawnych w Chrzanowie.