Zgodnie z art. 471 ustawy kodeks cywilny, elektryk obowiązany jest do naprawienia szkody ,która wynikła z niewykonania lub też nienależytego wykonania zobowiązania np. (wykonania instalacji elektrycznej), chyba że niewykonanie lub też nienależyte wykonanie tejże instalacji elektrycznej jest następstwem okoliczności, za które elektryk odpowiedzialności nie ponosi.
Odpowiedzialność prawna (cywilna) elektryka za wykonaną instalację
Odpowiedzialność jaką elektryk ponosi za prawidłową i nie prawidłowo wykonaną instalację wynikają przede wszystkim z ustawy kodeks cywilny.
Niezachowanie należytej staranności przez elektryka
Na podstawie art. 472 ustawy kodeks cywilny , jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy, albo z wykonywanej czynności nie wynika nic innego, elektryk odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności.Natomiast na podstawie art. 473 ustawy kodeks cywilny, elektryk poprzez umowę może przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub też za nienależyte wykonanie zobowiązania ( instalacji elektrycznej) z powodu oznaczonych okoliczności, za które na mocy ustawy kodeks cywilny nie ponosi odpowiedzialności. Nieważne jest przy tym zastrzeżenie, iż elektryk nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą może wyrządzić zamawiającemu ( klientowi) umyślnie.
Odpowiedzialność elektryka za inne osoby
Zgodnie z art. 474 ustawy kodeks cywilny, elektryk może ponosić odpowiedzialność za inne osoby.
Elektryk odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonuje, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Jeżeli świadczenie ( np. wykonanie instalacji) stało się niemożliwe do wykonania przez elektryka skutkiem okoliczności, za które odpowiedzialności elektryk nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
Przykład praktyczny
Pytanie
Elektrykowi została powierzona wymiana gniazdek w budynku . W tym celu zlecający zakupił po uzgodnieniu z elektrykiem odpowiednią ich liczbę oraz firmę z której gniazdka mają pochodzić. Elektryk otrzymał gniazdka i miał przystąpić do pracy. Niestety gniazdka te zgubił i nie podjął pracy . Co zlecający może zrobić w takiej sytuacji?
Odpowiedz
Zgodnie z art. 475 § 2 ustawy kodeks cywilny, jeżeli natomiast rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, czy też utracona lub uszkodzona ( np. gniazdko elektryczne), elektryk obowiązany jest odkupić takie gniazdko zamawiającemu po czym wykonać zleconą instalację , tym samym zobowiązany jest do naprawienia szkody. Natomiast elektryk dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zlecenia, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a w przypadku, kiedy termin nie jest oznaczony przez zlecającego, to wtedy gdy elektryk nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez zlecającego. Jednakże nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu przez elektryka świadczenia jest następstwem okoliczności, za które elektryk nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Zgodnie z art. 477 § 1 i 2 ustawy kodeks cywilny, w razie zwłoki elektryka w dokonywaniu naprawy, czy montażu instalacji elektrycznej, zlecający może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wynikającej ze zwłoki. Jednakże, gdy wskutek zwłoki elektryka naprawa instalacji, czy też jej montaż utracił dla zlecającego całkowicie lub też w przeważającym stopniu znaczenie, zlecający może świadczenia wykonywanego przez elektryka nie przyjąć i żądać naprawienia przez niego szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.
W sytuacji, w której przedmiotem świadczenia jest rzecz oznaczona co do tożsamości, elektryk będący w zwłoce odpowiedzialny jest za utratę lub też uszkodzenie przedmiotu świadczenia, chyba że utrata lub uszkodzenie tegoż przedmiotu nastąpiłoby także wtedy, gdyby świadczenie zostało spełnione w czasie właściwym.
Zakup na koszt elektryka
Zgodnie z art. 479 ustawy kodeks cywilny, jeżeli przedmiotem świadczenia jest określona ilość rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, zlecający może w razie zwłoki elektryka nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy (np. gniazdek elektrycznych) i tego samego gatunku, albo też żądać od elektryka zapłaty ich wartości, zachowując przy tym w obu przypadkach roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z tej zwłoki. Zgodnie natomiast z art. 480 § 1 i 2 i 3 ustawy kodeks cywilny, w razie zwłoki elektryka w wykonaniu zleconej czynności czyli np. wymiany gniazdka zlecający może, zachowując roszczenie o naprawienie wynikłej szkody, żądać upoważnienia przez sąd do wykonania np. wymiany gniazdka na koszt elektryka. Jeżeli świadczenie polega na zaniechaniu przez elektryka np. naprawy, zlecający może, zachowując roszczenie o naprawienie szkody, żądać upoważnienia przez sąd do usunięcia na koszt elektryka wszystkiego, co elektryk wbrew zobowiązaniu uczynił. W przypadkach nagłych zlecający może, zachowując przy tym roszczenie o naprawienie szkody, wykonać bez upoważnienia sądu np. naprawę gniazdka na koszt elektryka lub usunąć na jego koszt to, co elektryk wbrew zobowiązaniu uczynił.
Odpowiedzialność elektryka za zobowiązania wynikająca z innych przepisów
Zgodnie z Obwieszczenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 19 grudnia 2018 r. w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej „Elektryk - dyplom mistrzowski” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (M. P. z 2018 r. poz. 1272) wydanych na podstawie art. 25 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2153 i 2245) została ogłoszona w załączniku do niniejszego obwieszczenia informacja o włączeniu kwalifikacji rynkowej ,,Elektryk - dyplom mistrzowski'' do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.
Osoby, które posiadają kwalifikację rynkową ,,Elektryk - dyplom mistrzowski'' są przygotowani do samodzielnego organizowania ,wykonywania jak również kontroli wykonywanych robót elektryczno-montażowych, w tym także montaży i konserwacji maszyn i urządzeń jak również montażu i konserwacji różnych instalacji elektrycznych.
Przykład praktyczny
Pytanie
Elektrykowi zostało zlecone wykonanie instalacji w domu klienta. Praca ta miała polegać na wymianie gniazdek i sieci elektrycznej wewnątrz domu użytkowego. Elektryk zamontował nowe kable i nowe gniazdka , jednakże nie zabezpieczył ich przed działaniem niepożądanym np. małych dzieci. W związku z tym doszło do porażenia prądem elektrycznym dziecka? W skutek czego dziecko musi przejść poważną i kosztowną rehabilitację
Czy elektryk ponosi za zaistniałą sytuację odpowiedzialność cywilną i czy można żądać od niego odszkodowania ?
Odpowiedz
Tak. Zgodnie z art. 471 ustawy kodeks cywilny oraz w oparciu o uprawienia elektryka i jego odpowiedzialność wynikająca z tychże uprawnień , opiekun prawny poszkodowanego dziecka może domagać się od elektryka zadośćuczynienia za powstałą szkodę.
Warto podkreślić, iż w porozumieniu ze zleceniodawcami lub pracodawcami elektrycy powinni ustalać zakres robót oraz dobierać odpowiednie technologie czy też materiały do ich wykonania.
Elektrycy samodzielnie kształtują warunki swojej pracy, ustalają plan działań oraz organizują stanowiska swojej pracy. Osoby, które posiadają kwalifikację rynkową ,,Elektryk - dyplom mistrzowski'' powinnidbać o przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, tak zwanych przepisami ,,BHP'', oraz stosować przepisy prawa które dotyczą ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.
Elektrycy powinni zapobiegać skutkom oddziaływania czynników szkodliwych na organizm ludzki w ramach działań podejmowanych względem siebie jak również innych. Osoby posiadające kwalifikację rynkową ,,Elektryk - dyplom mistrzowski'' są przygotowani do samodzielnego zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej, w tym są przygotowani do stosowania odpowiednich przepisów prawa, czy też do planowania i wdrażania działań marketingowych jak również do prowadzenia dokumentacji firmy.
Elektrycy powinni również odpowiadać za podlegający jej personel jak również i za organizowanie pracy w zespole, w szczególności powinni planować i nadzorować pracę zespołu i oceniać jakość wykonywanych przez zadań.
Elektrycy powinni stale aktualizować swoją wiedzę, dlatego też powinni być gotowi do wdrażań usprawnień technicznych jak również organizacyjnych.
Dzięki kompetencjom pedagogicznym są przygotowani do udzielania wszelkich instruktaży i doradztwa związanych z doskonaleniem zawodowym. Powinni również stosować zróżnicowane metody nauczania na podstawie programów nauczania w zawodzie.
Uprawnienia elektryka
Uprawnienia elektryka - Montaż maszyn i urządzeń elektrycznych |
|
związane z charakteryzowaniem maszyn i urządzeń elektrycznych |
Elektrycy klasyfikują maszyny i urządzenia elektryczne według parametrów technicznych tychże maszyn, oraz sprawności jak również efektywności energetycznej, |
związane z planowaniem i wykonaniem montażu maszyn i urządzeń elektrycznych |
- odczytują rysunki oraz schematy dotyczące maszyn i urządzeń elektrycznych, |
związane z wykonywaniem montażu maszyn i urządzeń elektrycznych |
- wykonują montaż mechaniczny dotyczący podzespołów elektrycznych i elektronicznych, |
Uprawnienia elektryka - Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych |
|
Elektrycy analizują i oceniają stan techniczny maszyn i urządzeń elektrycznych |
- organizują stanowiska pracy zgodnie z BHP, w tym dobierają narzędzia, które są potrzebne do oceny stanu technicznego maszyn i urządzeń elektrycznych, |
Elektrycy wykonują konserwację maszyn i urządzeń elektrycznych |
- dobierają elementy i podzespoły które są zgodne z dokumentacją techniczno-ruchową dotyczącą maszyn i urządzeń elektrycznych, |
Uprawnienia elektryka - Montaż instalacji elektrycznych |
|
Elektrycy charakteryzują instalacje elektryczne |
- klasyfikują instalacje elektryczne na podstawie IEC, w tym zgodnie z parametrami: technicznymi osprzętu,czy też kabli i przewodów, jak również rozdzielnic, czy opraw oświetleniowych, czy sprawności energetycznej i efektywności energetycznej, |
Elektrycy planują wykonanie montaży instalacji elektrycznych |
- odczytują dokumentację tak zwaną wykonawczą instalacji elektrycznej, |
Elektrycy wykonują montaż instalacji elektrycznych |
- wykonują trasy kablowe, |
Podstawa prawna
Ustawa Kodeks cywilny ( t. j . Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) Obwieszczenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej „Elektryk - dyplom mistrzowski” do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji z dnia 19 grudnia 2018 r. (M.P. z 2018 r. poz. 1272).